اثر ساختار مالکیت از نظر میزان پراکندگی و تمرکز مالکیت بر عملکرد شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار

موضوع محوری تحقیق حاضر بر مبنای نظریه حاکمیت شرکتی است. از تعامل ساختار مالکیت با قدرت کنترل کننده شرکت، نظامی شکل می گیرد که نوعاً بر سازمان حکم می راند و حاکمیت شرکتی نامیده می شود. در اغلب تحقیقات مختلف پیچیدگی ساختار مالکیت به چند متغیر ساده خلاصه شده است. در این تحقیق ساختار مالکیت از نظر تراکم مالکیت مورد بررسی قرار گرفته است و رابطه آن با عملکرد سازمان سنجیده شده است و در نهایت سعی شده است به این سوال پاسخ داده شود که آیا ساختار مالکیت و حاکمیت شرکتی متناظر با آن توان توجیه عملکردهای متفاوت در سازمان ها را دارد؟ قالب نظری تحقیق مبتنی بر اقتصاد سازمانی با رویکرد نظریه شرکت، تئوری نمایندگی و حاکمیت شرکتی است. جامعه آماری مورد پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که به دو گروه شرکت های با ساختار مالکیت متمرکز سهام و شرکت هایی با ساختار مالکیت پراکنده سهام طبقه بندی شده اند. داده های مربوط به هشت متغیر از 83 شرکت برای یک دوره سه ساله استخراج و مبنای تحلیل آماری قرار گرفته اند. داده ها شامل یک متغیر مستقل ساختار مالکیت، شش متغیر وابسته عملکرد شامل چهار متغیر q توبین، فرصتهای سرمایه گذاری، ساختار سرمایه، بهره وری سرمایه (بازده دارایی) به عنوان سنجه عملکرد مالی، دو متغیر بازدهی نیروی کار و کیفیت به عنوان سنجه عملکرد غیرمالی و یک متغیر اندازه شرکت به عنوان متغیر تعدیل گر است. تحلیل آماری داده ها از طریق تحلیل کوواریانس انجام گرفته است. یافته ها نشان داد که ساختار مالکیت متمرکز سهام اثر مثبتی بر عملکرد از نظر سنجه های ساختار سرمایه و بهره وری نیروی کار دارد. در مورد دیگر سنجه های عملکردی اثر معنی داری یافت نشد. اگر به یافته های تحقیق بر اساس دو سنجه عملکردی اکتفا شود می توان گفت ساختار مالکیت متمرکز نسبت به ساختار مالکیت پراکنده عملکرد بهتری را متصور می شود.